HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 23 LIPCA

23 lipca 1951 roku Jürgen Stroop – zbrodniarz wojenny został skazany przez Sąd Wojewódzki w Warszawie na karę śmierci za zbrodnie przeciwko ludności polskiej i żydowskiej.

Jürgen Stroop był ochotnikiem w I wojnie światowej, walczył na froncie wschodnim i w Rumunii, a za odniesiony rany odznaczono go Krzyżem Żelaznym II klasy.

Życie Jürgena Stroopa /urodził się jako Josef Stroop, ale zmienił imię na Jürgen w 1941 roku/ zmieniło się kiedy w Niemczech sukcesy zaczęli odnosić naziści na czele z Adolfem Hitlerem i Heinrichem Himmlerem. W 1932 roku, a więc rok przed dojściem nazistów do władzy Stroop wstąpił do SS, w której uzyskał stopień SS-Gruppenfuhrera.

W 1938 roku po zajęciu przez nazistowskie Niemcy Sudetenlandu należącego do Czechosłowacji, Jürgen Stroop został dowódcą SS w Karlowych Warach, z kolei po ataku III Rzeszy Niemieckiej na Polskę we wrześniu 1939 roku, Stroop jako pułkownik /stopień Oberführerw SS/ odpowiedzialny był za masowy mordy popełniane na Polakach i Żydach. W kolejnych latach niemiecki zbrodniarz wojenny awansował w hierarchii SS, dowodząc akcjami przeciw partyzantom na Ukrainie i Kaukazie oraz w Galicji, gdzie prowadził aktywnie politykę eksterminacji ludności żydowskiej.

Kiedy 19 kwietnia 1943 roku wybuchło powstanie w getcie warszawskim Jürgen Stroop został odesłany do jego pacyfikacji. Do 16 maja 1943 roku getto zostało zrównane z ziemią, a jego mieszkańcy zabici lub schwytani i odesłani do obozów śmierci. W trakcie akcji likwidacji getta w Warszawie tzw. Grossaktion Warschau” na rozkaz Stroopa podpalano budynki, bunkry i inne obiekty, w których mogli się schronić Żydzi. Za akcję likwidacji getta Stroop odznaczony został Krzyżem Żelaznym I klasy.

W kolejnych latach Stroop objął stanowisko szefa SS i policji w Grecji, gdzie nadzorował deportację Żydów do Auschwitz, następnie był dowódcą SS i policji w Wiesbaden. Jego zbrodnicza działalność została przerwana 8 maja 1945 roku kiedy w Rottau został aresztowany przez wojska amerykańskie. Podczas procesu w Dachau amerykański Najwyższy Trybunał Wojskowy skazał Stroopa na karę śmierci za zamordowanie alianckich spadochroniarzy. Wyrok nie został jednak wykonany, ponieważ Amerykanie podjęli decyzję o przekazaniu Stroopa władzom polskim, które miały osądzić jego zbrodnie na ludności polskiej i żydowskiej, przede wszystkim likwidację warszawskiego getta.

Warto podkreślić, że po przywiezieniu Stroopa do Polski od 2 marca do 11 listopada 1949 roku przebywał on w jednej celi z Kazimierzem Moczarskim, uczestnikiem powstania warszawskiego w 1944 roku oraz szefem Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej. Na podstawie rozmów Moczarskiego i Stroopa powstała książka „Rozmowy z katem”, będąca opisem wydarzeń z życia i działalności zbrodniarza wojennego – kata warszawskiego getta.

23 lipca 1951 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał wyrok śmierci dla Jürgena Stroopa, winnego zbrodni przeciwko Polakom i Żydom. Ponadto Stroopa pozbawiono praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na zawsze. Podczas procesu nie przyznał się do winy i zarzucanych mu czynów. Wyrok śmierci wykonano 6 marca 1952 roku w więzieniu mokotowskim.

Zdjęcie: Jürgen Stroop przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie, data fotografii:18 – 23 lipiec 1951 roku, źródło: Kazimierz Moczarski „Rozmowy z katem”, Warszawa 1981, za Wikimedia Commons, domena publiczna.