HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 21 SIERPNIA

21 sierpnia 1942 roku grupa niemieckich strzelców górskich zdobyła najwyższy szczyt gór Kaukazu – Elbrus, mający 5642 metrów n.p.m.

Zdobycie Elbrusu miało miejsce podczas tzw. Operacji Fall Blau, w ramach której wojska Wehrmachtu miały przełamać impas z końca 1941 roku i uderzyć na tereny Związku Radzieckiego znajdujące się na południu, gdzie były cenne złoża ropy naftowej w podkaukaskim Majkopie, Baku oraz nad Morzem Kaspijskim. W ramach operacji Fall Blau Niemcy dotarli również pod Stalingrad, gdzie ponieśli jedną z największych klęsk w II wojnie światowej, która wpłynęła na losy wojny na froncie wschodnim.

5 kwietnia 1942 roku Hitler wydał dyrektywę nr 41, w której pierwszoplanowym celem dla wojsk niemieckich w kampanii letniej było zdobycie kaukaskich pól naftowych i Stalingradu. Po niepowodzeniach związanych ze zdobyciem Moskwy na przełomie listopada i grudnia 1941 roku oraz kontrofensywie radzieckiej, która odrzuciła Wehrmacht spod Moskwy, Adolf Hitler zdecydował się uderzyć na południe i zająć złoża ropy naftowej, odcinając z jednej strony Związek Radziecki od cennych złóż, zaś z drugiej zapewniając Wehrmachtowi, a zwłaszcza jednostkom pancernym stały dopływ ropy naftowej.

28 czerwca 1942 roku rozpoczęła się druga wielka letnia ofensywa kampanii rosyjskiej, która miała dać ostateczne zwycięstwo Niemcom, umożliwić im zajęcie roponośnych pól Majkopu /został zdobyty jednak Sowieci zniszczyli instalacje przemysłowe i zbiorniki/ i Baku oraz wkroczenie na Bliski Wschód, gdzie jednostki Wermachtu walczące od strony Rosji miały połączyć się z siłami Rommla idącego od strony Egiptu.

Podczas letniej ofensywy Wehrmacht w ciężkich walkach zdołał dotrzeć do Kaukazu, gdzie wśród zdobycznych miast, miasteczek i wsi, był również najwyższy szczyt gór Kaukazu – Elbrus, mający 5642 metrów n.p.m., na którym 21 sierpnia 1942 roku zatknięto flagę ze swastyką. Dwa dni później, 23 sierpnia Wehrmacht ruszył do kolejnego ataku w stronę Groznego i Gruzji, jednak po początkowych sukcesach wojska pancerne zatrzymały się. Brak paliwa, rozciągnięte linie zaopatrzeniowe, ale przede wszystkim rozpoczęta 19 listopada 1942 roku przez Armię Czerwoną operacja „Uran”, która doprowadziła do okrążenia 6. Armii generała Friedricha Paulusa pod Stalingradem, miały wpływ na sytuację wojsk niemieckich walczących w rejonie Kaukazu. Sowiecka ofensywa z 19 listopada, jej szybkie postępy, zamknięcie w kotle stalingradzkim Paulusa i wyczerpanie sił niemieckich zmusiło Wehrmacht do wycofania się z Kaukazu. Tym samym pomimo ogromnych strat i zajęciu sporego obszaru Kaukazu oraz takich miast jak: Majkop, Krasnodar, Noworosyjsk czy Nalczyk, Niemcom nie udało się osiągnąć wyznaczonego przez Hitlera celu – zajęcia i utrzymania pól naftowych oraz innych surowców mineralnych Kaukazu niezbędnych dla gospodarki III Rzeszy Niemieckiej.

Zdjęcie: Panorama Gór Kaukaz z góry Maszuk koło Piatigorska. W tle po prawej stronie ośnieżony, dwuwierzchołkowy szczyt Elbrsu, w dole widoczne miasto Piatigorsk, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: sierpień 1942, sygnatura: 2-819.