HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 19 WRZEŚNIA

19 września 1551 roku w Fontainebleau urodził się Henryk III Walezy, pierwszy polski król elekcyjny i wielki książę litewski w latach 1573-1575, a od 1574 roku król Francji.

Henryk Walezy objął tron polski po śmierci ostatniego Jagiellona – Zygmunta II Augusta, który zmarł bezpotomnie /pojawiają się jednak opinie, że miał dwie nieślubne córki/. W chwili objęcia polskiego tronu Henryk Walezy miał 22 lata, jednak jego rządy jako króla polskiego trwały zaledwie kilka miesięcy, bowiem po śmierci brata Karola IX zdecydował się na ucieczkę z kraju z 18 na 19 czerwca 1574 roku.

Królem Polski Henryk III Walezy został ogłoszony 11 maja 1573 roku, a jego koronacja na króla odbyła się 21 lutego 1574 roku w katedrze wawelskiej w Krakowie. W Polsce Walezy od początku toczył spory z polską szlachtą m.in.: o zaprzysiężenie artykułów henrykowskich oraz ślub ze starszą o około 30 lat siostrą zmarłego Zygmunta II Augusta – Anna Jagiellonką. Po ucieczce z Polski objął rządy we Francji jako Henryk III – został koronowany w lutym 1575 roku jako Henryk III. Obejmując rządy we Francji próbował zakończyć trwające tam wojny religijne.

Henryk Walezy był ostatnim z dynastii Walezjuszy na tronie francuskim. Zmarł 2 sierpnia 1589 roku w Saint-Cloud koło Paryża, zasztyletowany przez dominikanina Jakuba Clémenta, który podstępem otrzymał u króla audiencję i wbił mu nóż w podbrzusze.

Zdjęcie: Artur Grottger „Ucieczka Henryka Walezego z Polski”, obraz z 1860 rok, źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie, za www.cyfrowe.mnw.art.pl /dmuseion/