HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 19 MAJA

19 maja 1866 roku w Babinie /dzisiejsza Ukraina/ urodził się Rozwadowski Jordan Tadeusz, generała Wojska Polskiego.

Wychowany był w rodzinie o tradycjach wojskowych, co miało wpływ na jego wykształcenie. Był uczniem w Szkole Kadetów Kawalerii w Hranicach na Morawach, zaś w 1886 roku ukończył w stopniu podporucznika Wojskową Akademią Techniczną w Wiedniu. Studiował także w Szkole Wojennej, po czym służył w Mariborze /dzisiejsze Słowenia/, a także w Budapeszcie oraz Galicji, pełnił również funkcję attache wojskowego w Bukareszcie.

W czasie I wojny światowej w stopniu generała wykorzystał swoje doświadczenie z zakresu artylerii przyczyniając się do zwycięstw pod Gorlicami i Jarosławem. Od marca 1916 roku pozostawał w dyspozycji austriackiego Naczelnego Dowództwa. W tym czasie nawiązał współpracę z Polską Organizacją Wojskową, jak również z Tymczasową Radą Stanu oraz późniejszą Radą Regencyjną.

Od października do listopada 1918 roku pełnił funkcję szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, organizując podstawy Wojska Polskiego. Następnie brał udział w walkach z Ukraińcami jako dowódca Armii „Wschód”, był szefem Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu, gdzie zabiegał o polskie interesy i dostawy broni dla polskiego wojska. W czasie wojny polsko – bolszewickiej objął funkcję szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz opracował plan kontrnatarcia oraz koncepcję bitwy warszawskiej, której został głównym koordynatorem. Tadeusz Rozwadowski był jednym z głównych architektów zwycięstwa pod Warszawą, a wielu ówczesnych mu polityków i wojskowych uważało go za najzdolniejszego polskiego sztabowca.

Po wojnie w 1921 roku generał Tadeusz Rozwadowski pełnił funkcję Generalnego Inspektoratu Jazdy, był członkiem Ściślej Rady Wojennej /1921-1922/, zaś w 1925 roku dowodził manewrami na Wołyniu. W czasie przewrotu majowego sprawował funkcję dowódcy wojsk rządowych i wojskowego gubernatora Warszawy, uznając, że należy zdławić bunt przeciwko legalnej władzy. Po dymisji prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, generał Rozwadowski również zdał dowództwo nad podległymi sobie wojskami i został internowany i uwięziony najpierw w Warszawie, a następnie w Wilnie.

Więzienie miało znaczący wpływ na zdrowie generała, które się pogorszyło. W kwietniu 1927 roku Tadeusz Rozwadowski został przeniesiony w stan spoczynku, zaś w maju uwolniony. Mimo prób rekonwalescencji stan zdrowia generała pogarszał się, co ostatecznie doprowadziło do jego śmierci 18 października 1928 roku. Pod koniec życia generał Tadeusz Rozwadowski napisał referat „Problemy dzisiejszej obrony Państwa”, w którym postulował stworzenie ofensywnej armii wyposażonej w najnowsze zdobyczy techniki, zdolnej do szybkiej reakcji w czasie wojny.

Generał Tadeusz Rozwadowski odznaczony został między innymi: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari, Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari, Orderem Odrodzenia Polski i Krzyżem Walecznych, a także najwyższym odznaczeniem w Monarchii Austro-Węgierskiej – Orderem Marii Teresy.

Zdjęcie: Tadeusz Jordan Rozwadowski, generał broni - fotografia portretowa, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 1920 – 1927, sygnatura: 1-W-451.