HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 18 LIPCA

18 lipca 1792 roku podczas wojny polsko – rosyjskiej, pod Dubienką korpus generała Tadeusza Kościuszki starł się z przeważającymi wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez generała Michaiła Kachowskiego. Bitwa pozostała nierozstrzygnięta. Wojska polskie zostały zmuszone do odwrotu, jednak wojskom rosyjskim nie udało zniszczyć się armii gen. Kościuszki, która nadal zachowała sprawność bojową.

Wraz z przekroczeniem na prośbę przywódców konfederacji targowickiej 18 maja 1792 roku przez wojska rosyjskie granicy Polski, rozpoczęła się wojna w obronie Konstytucji 3 maja. 100 tysięczna armia rosyjska po pokonaniu wojsk generała Judyckiego pod Mirem 11 czerwca zajęła większą część Litwy. Sytuacji w wojnie polsko-rosyjskiej nie zmieniło nawet zwycięstwo księcia Józefa Poniatowskiego w bitwie pod Zieleńcami 18 czerwca 1792 roku. Bitwa miała znaczenie morale i propagandowe, po niej król Stanisław August Poniatowski ustanowił order Virtuti Militari, jednak  przeważające siły rosyjskie nadal miały inicjatywę.

Do kolejnego starcia w wojnie doszło pod Dubienką, gdzie armia rosyjska licząca około 25 tysięcy pod wodzą Michaiła Kachowskiego sforsowała Bug i starła się z wojskami generała Tadeusza Kościuszki, mającego do dyspozycji zaledwie 5 tysięcy żołnierzy. Mimo przewagi wojska rosyjskich i próbie oskrzydlenia wojsk Kościuszki, Rosjanom nie udało się rozbić wojsk polskich, które na rozkaz generała Kościuszki, obawiającego się okrążeniem przez Rosjan, zdecydował się na odwrót, nie dopuszczając do zniszczenia swojej armii, która nadal zachowała swoją wartość bojową.

W bitwie Polacy stracili około 900 żołnierzy, zaś Rosjanie ponad 2000, a sama bitwa przyniosła sławę Tadeuszowi Kościuszce, który we Francji w dowód uznania otrzymał tytuł honorowego obywatela Francji. Bitwa mimo że pozostała nierozstrzygnięta, a wojskom Kachowskiego nie udało się rozbić wojsk Kościuszki, nie miała żadnego znaczenia politycznego ani moralnego, bowiem już kilka dni później wszystkie nadzieje Polaków na obronę praw Konstytucji 3 Maja upadły po tym, jak król Stanisław August Poniatowski przystąpił 24 lipca 1792 roku do konfederacji targowickiej.

Stanisław August Poniatowski zaprzepaścił tym samym ostatnią szansę na jakiekolwiek zmiany w kraju, a także utracił ostatnie resztki sympatii w Polsce. Na znak protestu do dymisji podali się książę Józef Poniatowski i Tadeusz Kościuszko, a kraj opuściło spore grono przedstawicieli polskich elit, w tym marszałek Sejmu Stanisław Małachowski oraz marszałek wielki litewski Ignacy Potocki.

Efektem przystąpienia króla do Targowicy i klęski Polski w wojnie z Rosją był II rozbiór Rzeczypospolitej dokonany przez Rosję i Prusy w 1793 roku.

Zdjęcie: Marcin Jabłoński – obraz Tadeusza Kościuszki jako generała lejtnanta wojsk koronnych w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792, data powstania: 1827, źródło: www.artyzm.com, za Wikimedia Commons, domena publiczna.