HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 16 LISTOPADA

16 listopada 1966 roku zmarł w Warszawie generał brygady Stanisław Habowski, dowódca m.in. 75 pułku piechoty w Chorzowie /następcy 1 Pułku Strzelców Bytomskich/.

Habowski Stanisław urodził się 28 marca 1895 roku w Nowym Sączu. Był uczestnikiem I wojny światowej, walcząc w szeregach Legionów Polskich – w 4 i 2 Pułku Piechoty Legionów. W 1918 roku wraz z tworzeniem Wojska Polskiego rozpoczął służbę w 65 pułku piechoty, z którym walczył w wojnie polsko – bolszewickiej.

W 1926 roku podczas przewrotu majowego stanął po stronie sił wiernych Józefowi Piłsudskiemu. W latach 1928 – 1929 służył w Dowództwie 10 Dywizji Piechoty w Łodzi, skąd został 23 grudnia 1929 roku odkomenderowany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie jako słuchacz na dwuletni kurs. Po jego ukończeniu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, 1 września 1931 roku został przeniesiony do 2 pułku pancernego na stanowisko zastępcy dowódcy. W latach 1934 – 1936 dowodził 5 Batalionem Czołgów i Samochodów Pancernych oraz 5 Batalionem Pancernym w Krakowie.

1 października 1936 roku objął dowództwo 75 pułku piechoty w Chorzowie, z którym w randze pułkownika wziął udział w walkach podczas kampanii wrześniowej. W czasie walk 19 września 1939 roku otrzymał rozkaz zdobycia koszar w Tomaszowie Lubelskim. W początkowej fazie bitwy, płk Habowski otrzymał rozkaz oczyszczenia z wrogich oddziałów rejonu Ulów – Pasieki, na południowy – zachód od Tomaszowa Lubelskiego. Akcja zakończyła się sukcesem, dzięki czemu oddziały 75 pp zajęły Ulów, zaś w nocy z 19 na 20 września wojska płk Habowskiego podeszły na odległość około 1 km od przedmieść Tomaszowa, gdzie czekały na rozkaz do ataku.

Około godziny 7.00, 20 września na rozkaz płk Habowskiego oddziały 75 pp weszły do walki. Natarcie początkowo przebiegało po myśli dowódcy 75 pułku piechoty. III batalion wdarł się do miasta, jednak wobec ciężkich walk ulicznych i braku wsparcia /pułk nie miał między innymi wsparcia artylerii/, płk Habowski podjął decyzję o wycofaniu się z Tomaszowa Lubelskiego w kierunku na wieś Łówcza, gdzie dotarło zaledwie około 300 żołnierzy. Tam dowództwo nad pułkiem płk Habowski zdał kapitanowi Tadeuszowi Pawełczakowi, który wobec przewagi wroga i otoczeniu sił przez Wehrmacht zdecydował się, po naradzie z innymi oficerami, na złożenie broni i kapitulację.

Po klęsce Polski płk Habowski dostał się do niewoli niemieckiej i resztę wojny spędził w oflagu. Po zakończeniu II wojny światowej został przyjęty do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie w latach 1946 – 1948 dowodził: 8 Dywizją Piechoty od kwietnia do listopada 1946 roku, 5 Dywizją Piechoty od listopada 1946 do września 1947 roku oraz 4 Dywizją Piechoty od września 1947 do czerwca 1948 roku. Następnie w latach 1948 – 1949 był komendantem Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 we Wrocławiu.

W 1948 roku został awansowany na stopień generała brygady, jednak wkrótce usunięto go z Ludowego Wojska Polskiego w ramach oczyszczania korpusu oficerskiego i przeniesiono w stan spoczynku. Generał Stanisław Habowski zmarł 16 listopada 1966 roku w Warszawie.

Stanisław Habowski został odznaczony między innymi: Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy oraz trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Zdjęcie: Płk Stanisław Habowski wręcza odznaki pułkowe strzelcom bytomskim, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, autor: Datka Czesław, sygnatura: 1-W-1300-1.