HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 15 CZERWCA

15 czerwca 1882 roku urodził się Ion Antonescu, rumuński polityk, marszałek i faszystowski dyktator Rumunii w latach 1940 – 1944, jeden z głównych sojuszników Adolfa Hitlera.

Ion Antonescu odegrał jedną z kluczowych ról w czasie II wojny światowej, jako sojusznik Adolfa Hitlera. Pochodzący z rodziny mającej tradycje wojskowe, Antonescu był oficerem w czasie I wojny światowej, zaś w latach trzydziestych XX wieku pełnił ważne funkcje w rumuńskim wojsku - był Szefem Sztabu oraz ministrem obrony. W tym czasie skonfliktowany był z królem Rumunii Karolem II, który zdymisjonował go z funkcji ministra obrony, jak również rozwiązał rząd i zdelegalizował partię faszystowską Żelazny Legion, z którą związany był Antonescu.

W czasie II wojny światowej Rumunia znalazła się w trudnej sytuacji. Zajęcie przez Związek Radziecki w 1940 roku Bukowiny i Besarabii doprowadziło do zbliżenia Rumunii i III Rzeszy Niemieckiej. Król Karol II niechętny Antonescu, pod wpływem nacisków mianował go premierem, sam zaś abdykował na rzecz syna Michała.

Antonescu obejmując władzę w Rumunii prowadził rządy dyktatorskie, opierając się na Żelaznej Gwardii, jak również stosując twardą politykę zwłaszcza wobec Żydów. Kiedy 22 czerwca 1941 roku Niemcy zaatakowały Związek Radziecki, Rumunia przystąpiła do wojny po stronie III Rzeszy, licząc na odzyskanie Besarabii i Bukowiny. Wierne trwanie przy Hitlerze doprowadziło Rumunów do jednej z największych klęsk w czasie II wojny światowej. Wojska rumuńskie aktywnie biorące udział w bitwie pod Stalingradem na przełomie 1942/1943 zostały tam zdziesiątkowane. Z kolei już w połowie 1943 roku wraz z klęską Wehrmachtu pod Kurskiem, polityka Antonescu wobec Hitlera zaczęła się zmieniać. Już w kwietniu 1944 roku padły pierwsze propozycje zakończenia działań wojennych ze strony Sowietów, jednak dopiero wkroczenie wojsk Armii Czerwonej na terytorium Rumunii doprowadziło do puczu króla Michała II i dymisji rządu Iona Antonescu 23 sierpnia 1944 roku.

Obalenie i aresztowanie Antonescu miało ogromne znaczenie dla sytuacji na froncie wschodnim. III Rzesza Niemiecka została odcięta od złóż ropy naftowej. Król Michał II nie tylko doprowadził do zaprzestania walk z Sowietami, ale wypowiedział również wojnę III Rzeszy Niemieckiej. Z kolei Antonescu wydany został na żądanie Stalina w ręce Związku Radzieckiego, ale po zakończeniu II wojny światowej Rosjanie przekazali go Rumunom. W swojej ojczyźnie Antonescu został postawiony przez specjalnym trybunałem w Bukareszcie, który w maju 1946 roku skazał go na karę śmierci. Wyrok na dyktatorze Rumunii w latach 1940-1944 wykonano 1 czerwca 1946 roku przez rozstrzelanie.

Zdjęcie: Przywódca III Rzeszy Adolf Hitler (z lewej) wita przywódcę Rumunii Iona Antonescu (z prawej) podczas wizyty w Monachium, źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, data wydarzenia: 12 czerwca 1941 roku, sygnatura: 2-12423.