HISTORIA - KARTKA Z KALENDARZA - 14 CZERWCA

14 czerwca 1634 roku Rzeczpospolita Obojga Narodów zawarła w Polanowie pokój wieczysty z Rosją, który kończył wojnę smoleńską w latach 1632 – 1634. Polska utrzymała nabytki terytorialne na mocy rozejmu w Dywilinie z 1619 roku, jednak Władysław IV Waza zrzekł się tytułu cara moskiewskiego oraz pretensji do tronu carskiego.

Pokój w Polanowie zakończył wojnę, którą wszczął car Michał Romanow. W 1632 roku wykorzystując śmierć Zygmunta III Wazy, Rosjanie zaatakowali ziemie polskie i oblegli strategiczną twierdzę – Smoleńsk. Car Michał I Romanow próbował w ten sposób odbić utracone na mocy rozejmu w Dywilinie ziemie smoleńską, czernichowską oraz siewierską. Nowo wybrany król polski Władysław IV Waza podjął decyzję, mającą doprowadzić do odblokowania oblężonej przez wojska rosyjskie twierdzy w Smoleńsku.

Armią moskiewską dowodził Michał Szein, który wsławił się długotrwałą obroną Smoleńska w latach 1609-1611, kiedy twierdza była oblegana przez Zygmunta III Wazę. Po ponad dwudziestu latach Rosjanie próbowali odzyskać twierdzę, jednak obrona polska i odsiecz Władysława IV doprowadziła w 1633 roku do odblokowania Smoleńska, a wojska Szeina zamknięte przez Polaków skapitulowały 25 lutego 1634 roku.

W wyniku ugody wojska moskiewskie powróciły do domu, jednak musiały pozostawić artylerię, a już wkrótce podjęto rokowania pokojowe, których efektem było podpisanie 14 czerwca 1634 roku pokoju w Polanowie. Władysław IV zrzekł się tytułu cara i pretensji do tronu carskiego, otrzymując tytułem rekompensaty 20 tysięcy rubli, jednak ziemie siewierska, czernichowska i smoleńska pozostały w granicach Polski. Ponadto car zrzekał się roszczeń do polskich Inflant, Estonii oraz Księstwa Kurlandii i Semigalii.

Pokój utrzymał się zaledwie przez 20 lat. W 1654 roku Rosja wykorzystując osłabienie Rzeczypospolitej wypowiedziała jej wojnę, która zakończyła się 30 stycznia 1667 roku rozejmem w Andruszowie. Polska utraciła wówczas wywalczone w 1619 roku Smoleńszczyznę, Siewierszczyznę wraz z Czernihowem i całym województwem czernihowskim. Ponadto Polska utraciła lewobrzeżną Ukrainę wraz z Kijowem, który miał powrócić do Rzeczypospolitej w ściśle określonym terminie do 15 kwietnia 1669 roku. W rzeczywistości nigdy to nie nastąpiło.

Zdjęcie: Rzeczpospolita Obojga Narodów w 1635 roku, źródło: Maciej Szczepańczyk; based on layers of user: Halibutt, za Wikimedia Commons - plik jest udostępniany na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa.