Helmut Langerbein - "Szwadrony śmierci Hitlera"

Masowe morderstwa, jakie popełniali żołnierze Einsatzgruppen wstrząsnęły całym światem po zakończeniu II wojny światowej. Co sprawiło, że niemieccy żołnierze, a także obywatele innych narodowości w mundurach Einsatzgruppen wymordowali setki tysięcy niewinnych ludzi, głównie w Rosji? Jaki cel przyświecał masowym zbrodniom, kto za nimi stał oraz dlaczego  wykonywali rozkazy, często budzące w nich samych odrazę? Na te pytania odpowiada niemiecki historyk Helmut Lanberbein, który postawił sobie za cel ustalenie motywów, które sprawiły, że kadry Einsatzgruppen w latach 1941-1942 przyniosły śmierć setkom tysięcy ludzi na okupowanych terenach Związku Radzieckiego.

Książka niemieckiego historyka to kompletny dokument przedstawiający proces powstania  Einsatzgruppen, dokonywanych przez te oddziały zbrodni, idei, jakimi kierowali się żołnierze i wyżsi oficerowie, ale również próba oceny makabrycznych morderstw dokonywanych w Europie Wschodniej. W publikacji Helmut Lanberbein opisuje ze szczegółami okrucieństwa, jakich doznawała ludność cywilna od swoich oprawców, sposób, w jaki ich dokonywali oraz wyjaśnia dlaczego wielu żołnierzy z własnej inicjatywy wykraczało, poza już i tak zbrodnicze, instrukcje.

Punktem wyjścia do rozważań na temat motywów, jakimi kierowali się funkcjonariusze  Einsatzgruppen dokonując masowych mordów, jest dorobek naukowy badaczy Holocaustu -  Christophera Browninga i Daniela Goldhagen. Autor książki analizuje nie tylko ich argumenty, ale stara się również wyjaśnić, w jaki sposób działał wymiar sprawiedliwości w Niemczech Zachodnich oraz badając akta procesowe pokazuje, jak zwykli ludzie stali się najgorszymi oprawcami. Ponadto, na co warto zwrócić uwagę w pracy  Lanberbeina, dokonana została analiza pochodzenia społecznego, wykształcenia oraz karier, jakie osiągali przyszli członkowie Einsatzgruppen.

Ogrom zła, jakiego dokonali członkowie Einsatzgruppen na Wschodzie autor książki przedstawił w rozdziale „Oficerowie, którzy byli posłuszni”. Helmut Lanberbein przytacza w nim nie tylko popełniane przez oficerów zbrodnie, ale przede wszystkim opisuje, jak posłuszni byli wobec wydawanych rozkazów. Niemiecki historyk opisując zaślepienie wielu funkcjonariuszy Einsatzgruppen, przytacza ich reakcje podczas procesów sądowych. Widać to szczególnie na przykładzie procesu byłego SS-Obersturmführera Georga Heusera, który za wszelką cenę bronił się przed sądem, że tylko i wyłącznie wypełniał rozkazy przełożonych. Niemiecki historyk odwołuje się w swojej pracy również do badań socjologiczno – psychologicznych, które potwierdzały skłonność ludzi do podporządkowania się władzy, jednak – na co zwraca uwagę  Lanberbein – nie usprawiedliwiało to postawy wielu zbrodniarzy wojennych, bowiem każdy z nich znał nie tylko zasady moralne, ale potrafił także logicznie myśleć i oceniać wydawane im rozkazy.

Helmut Lanberbein poruszył także w swojej pracy kwestię niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, który po zakończeniu II wojny światowej rozliczał zbrodniarzy wojennych. Jego wątpliwości budzą nie tylko zbyt niskie wyroki w wielu przypadkach, ale również przewlekłość postępowań prowadzonych przez niemieckie sądy. Autor zwraca również uwagę na fakt, że wielu oskarżonych o zbrodnie członków Einsatzgruppen korzystało na nieudolności niemieckich organów ścigania. Na zakończenie niemiecki historyk opisuje także problemy, z jakimi się spotkał podczas pisania swojej książki. Szczególnie podkreśla fakt, że w wielu urzędach państwowych, jeszcze dzisiaj w XXI wieku utrudniano mu dostęp do dokumentów dotyczących zbrodni popełnianych przez członków SS i Einsatzgruppen, jak również nie potrafił zrozumieć działania wielu urzędów i pracujących w nich urzędników, którzy najlepiej spuściliby kurtynę milczenia na ten okres niemieckiej historii, z którego do dziś muszą się rozliczać.

Helmut Langerbein urodził się w 1962 roku w Wickede (Zagłebie Ruhry) w Nadrenii Północnej-Westfalii (Niemcy). W latach 1981‒1993 był pilotem Luftwaffe, gdzie uzyskał stopień kapitana. W okresie od 1988 do 1993 roku dowodził kompanią szkoleniową w Mengen. Następnie przeniósł się do USA i poświęcił studiom historycznym. Uzyskawszy stopień doktora, został wykładowcą historii na University of California w Santa Cruz oraz w Hartnell College w Salinas. Obecnie jest dziekanem College of Liberal and Performing Arts na Southern Arkansas University w Magnolii. Jego najnowsza publikacja „Szwadrony śmierci Hitlera” to nie tylko historia działań  Einsatzgruppen, ale przede wszystkim obraz makabrycznych zbrodni, jakich dokonywali pozbawieni sumienia zbrodniarze na niewinnych osobach. Dla historyków zajmujących się II wojną światową to publikacja obowiązkowa!

Autor: Helmut Langerbein;
Tytuł: „Szwadrona Śmierci Hitlera. Einsatzgruppen i logika masowej zbrodni”;
Wydawca: Wydawnictwo Replika;
Data i miejsce wydania: Zakrzewo 2017;
Liczba stron: 400;
Cena: 44,90 zł
Książkę można zakupić u Wydawcy tutaj

Wyjątkowo polecam!!! Świetna publikacja!!!