Edward Keble Chatterton - Dunkierka – sukces operacji „Dynamo”

W maju 1940 roku Francja została rzucona na kolana przez nacierające wojska Wehrmachtu. Kiedy Hitler w końcowej fazie operacji „Fall Gelb” - planu ataku na Francję miał szansę zamknąć w kotle pod Dunkierką wojska francuskie i brytyjskie, podjął nieoczekiwaną decyzję o wstrzymaniu ofensywy. Wykorzystali to Brytyjczycy, którzy rozpoczęli jedną z największych operacji II wojny światowej – ewakuację żołnierzy brytyjskich, francuskich i belgijskich do Wielkiej Brytanii, zwaną Operacją „Dynamo”.

Ewakuacji spod Dunkierki poświęcił publikację Edward Keble Chatterton – żeglarz, żołnierz, który służył w Królewskiej Brytyjskiej Marynarce Wojennej, gdzie służbę zakończył w 1919 roku. Operację pod Dunkierką autor opisuje tuż po jej zakończeniu. Jest to relacja na żywo, pokazująca cały rozmach operacji, która uratowała ponad 300 tysięcy żołnierzy od śmierci i niewoli. Autor pokazuje nam jak formowano naprędce flotę – wojenną, handlową oraz innego rodzaju statki, kutry, barki, które wysłane do Francji ratowały życie żołnierzy.  Chatterton doceniając rolę brytyjskiej marynarki, zwraca uwagę jednak na fakt, że wielu historyków i polityków nie doceniło wkładu Francuzów, Holendrów i Belgów, którzy również mieli poważny wkład w operację „Dynamo”.

Zanim jednak brytyjski żeglarz i autor wielu książek o tematyce morskiej przeszedł do operacji „Dynamo”, skupił się na początku działań wojennych we Holandii, Belgii i Francji, której armia pod koniec maja 1940 roku była już w rozsypce. Sporo miejsca Edward Keble Chatterton poświęcił także decyzji króla Belgów – Leopolda III, który 27 maja w najbardziej newralgicznym momencie podjął decyzję o kapitulacji armii belgijskiej, co umożliwiło wojskom niemieckim na dalszy marsz przez linie belgijskie i zaatakowanie aliantów od tyłu. Autor książki wprost pisze, że Leopold III zdradził aliantów, jak również opisuje burzliwe posiedzenie rządu belgijskiego, gdzie część jego członków w proteście przeciwko królowi opuściło naradę, odrzucając sugestię władcy Belgii.

Dalsza część pracy to już szczegółowy opis, jak Brytyjczycy przygotowywali się i prowadzili operację „Dynamo”, ratując ponad 300 tys. żołnierzy, którzy w razie niepowodzenia akcji bez wątpienia dostaliby się do niemieckiej niewoli bądź zginęli na francuskich plażach. Edward Chatterton opisuje jak organizowano flotę wojenną, flotę barek i innych statków, które ruszyły na pomoc okrążonym w kotle żołnierzom we Francji, ataki niemieckich okrętów na statki szpitalne oraz pomoc kobiet w ewakuacji żołnierzy spod Dunkierki. Brytyjski pisarz na gorąco relacjonuje to, co wydarzyło się w maju 1940 roku, pokazując cały tragizm wydarzeń, jakie rozegrały się pod Dunkierką oraz wszędzie czającą się śmierć, cierpienie, brutalność i próbę przeżycia każdego z tych żołnierzy, którzy z góry byli skazani na śmierć i niewolę.

Autor dokładnie określa także liczbę jednostek, które wzięły udział w operacji „Dynamo”, ich rodzaj, opisuje wygląd plaż w Dunkierce, jak również nie boi się nazwać tej operacji cudem, pisząc:

„Historia zawsze będzie jednak kojarzyć Dunkierkę, z cudem, którego dokonano dzięki naszym bohaterom na lądzie, w powietrzu i na morzu”

„Dunkierka” Edwarda Keble Chattertona to książka, w której autor zrelacjonował jedno z najważniejszych wydarzeń II wojny światowej. Ewakuacja spod Dunkierki z jednej strony była sukcesem Brytyjczyków, zaś z drugiej dowodem na słabość wojsk alianckich, co udowodniło starcie z Wehrmachtem, który w błyskawicznym tempie zajął Francję i zagroził pozostającym tam w kotle pod Dunkierką żołnierzom brytyjskim i innych narodowości. Wspomnienia tamtych wydarzeń są wciąż żywe w pamięci Brytyjczyków. Dla tysięcy z nich – żołnierzy i rodzin były to  traumatyczne przeżycia. Poznajemy je dzięki opisom i relacjom autora książki, z których wiele jest wstrząsających i pokazujących, jak żołnierze walczyli o swoje życie.

Edward Keble Chatterton (1878‒1944) był żeglarzem, a także uznanym pisarzem z Sheffield. Jego podróże przez kanał La Manche, do Holandii, wokół basenu Morza Śródziemnego stały się tematem wielu książek i artykułów. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do ochotniczej rezerwy Królewskiej Marynarki Wojennej, gdzie dowodził flotyllą kutrów. Służbę zakończył w roku 1919 w stopniu komandora podporucznika. W międzywojniu pisał książki o modelarstwie, powieści dla młodzieży oraz historie rozgrywające się na morzach. Od roku 1939 skupił się wyłącznie na tematyce II wojny światowej.

Autor:  Edward Keble Chatterton;
Tytuł: „Dunkierka – Sukces operacji Dynamo”
Wydawca: Wydawnictwo Replika;
Miejsce i rok wydania: Zakrzewo 2017;
Liczba stron: 303;
Cena: 39,90 zł;
Książkę można zakupić u Wydawcy

Szczególnie Polecam!!!