Bitwa o Midway. Jej wynik był zwrotem w wojnie na Pacyfiku

Książka „Bitwa o Midway” autorstwa Craiga Symondsa, amerykańskiego oficera U.S Navy, historyka, profesora Akademii Marynarski Wojennej Stanów Zjednoczonych, opisuje nie tylko kluczowe starcie w rejonie atolu Midway, ale sporo miejsca poświęca wydarzeniom poprzedzającym jedno z najważniejszych starć na Pacyfiku. Symonds przedstawia czytelnikom zmagania na Morzu Koralowym, rajd bombowy Jimmy’ego Doolittle’a na Tokio, który udowodnił, że główne japońskie wyspy można zaatakować, jak również skupia się na przygotowaniach obydwu stron do starcia pod Midway. Warto podkreślić, że jedną z najważniejszych konkluzji książki jest fakt,  że amerykańskie zwycięstwo nie było dziełem przypadku, lecz skutkiem dobrego rozeznania przez admirała Chestera A. Nimitza  odpowiednio dobranych przez niego sił morskich i samolotów, ale również sprawnego wywiadu i elementu zaskoczenia floty japońskiej, która nie spodziewała się, że marynarka wojenna Stanów Zjednoczonych dysponuje większą liczbą lotniskowców nie przewidywał japoński wywiad.

Na co warto także zwrócić uwagę to ukazanie przez Symondsa błędów japońskich dowódców, ale również  śmiałości admirała Nimitza. To jego decyzja dotycząca wysłania lotniskowców na pełne morze, poza zasięg japońskich samolotów zwiadowczych, była jednym z kluczowych elementów mającej decydujący wpływ na losy wojny na Pacyfiku bitwy. Autor książki przypisuje także duże znaczenie wywiadowi marynarki wojennej USA, a w szczególności Josephowi Rochefortowi, szefowi Jednostki Wywiadu Polowego, który rozszyfrował japoński kod, dzięki czemu poznano zamiary przeciwnika.

Oczywiście tak ważna publikacja poświęcona jednej z najważniejszych bitew na Pacyfiku nie mogłaby się obyć bez analizy dowódców poszczególnych jednostek, zarówno po stronie amerykańskiej, jak i japońskiej. Craig Symonds przybliża nam takich dowódców jak Nimitz, Fletcher, Halsey, Spruance oraz Nagumo, Yamamoto i Yamaguchi, dane techniczne amerykańskich i japońskich lotniskowców i samolotów bojowych, jak również klasyczne order of battle, a więc hierarchię i strukturę dowodzenia, wyposażenie jednostek oraz rozmieszczenie sił amerykańskich i japońskich, co ułatwia czytelnikowi odnalezienie się w trakcie opisu przebiegu bitwy o Midway. Nie bez znaczenia są również podawane przez amerykańskiego historyka drobne, lecz mający ogromny wpływ na wyniki bitwy zaniedbania ze strony Japończyków. Jednym z nich – jak opisuje Symonds – było przeprowadzenie niedbale rozpoznania lotniczego przed bitwą. Dokładnie opisał to w rozdziale „Dylematy Nagumo”, gdzie przedstawił rolę samolotów Aichi E13A „Jake”, które zbyt późno wystartowały z krążownika „Tone” dowodzonego przez komandora Okagę Tametsugu. Co ciekawe, profesor Craig Symonds poddał analizie ten przypadek, podając w szczegółach nie tylko problemy techniczne krążkownika, ale sam fakt, że Tametsugu nie poinformował Nagumo o opóźnionym starcie samolotów patrolowych, ale podkreśla, że zbyt wysoki pułap – 1500 metrów – z którego japońscy piloci mogli objąć wzrokiem szeroki pułap pasa oceanu, przy niewielkiej ilości chmur mógł mieć decydujący wpływ na obserwację. I tak właśnie było. Samolot nr 5 z „Chikumy” jak podaje autor przeleciał tuż za amerykańskimi jednostkami, w przeciwieństwie do samolotów marynarki Stanów Zjednoczonych, których piloci z wysokości zaledwie 300 metrów znaleźli flotę japońską, co przesądziło o losach bitwy.

Warto również dodać, że w książce autor zawarł szczegółowe i pasjonujące opisy starć eskadr amerykańskich samolotów z japońskimi lotniskowcami, zakończone – jak w przypadku – grupy komandora podporucznika Johna C. Waldrona praktycznie całkowitym unicestwieniem, zaś w przypadku eskadr Maxa Lesliego z lotnistkowca „Yorktown” oraz eskadry Wada McClusky'ego z lotniskowca „Enterprise`a”, które znalazły się w odpowiednim miejscu i czasie, doprowadziło do zatopienia aż trzech japońskich lotniskowców - „Akagi”, „Kaga” i „Soryu”.  Na zdecydowany atak amerykański, Japończycy odpowiedzieli tylko skutecznym atakiem na „Yorktown”, jednak jeszcze tego samego dnia, 4 czerwca 1942 roku ostatni, czwarty lotniskowiec „Hiryu” stał się celem ataku. Jego zatopienie 5 czerwca decyzją dowódca japońskiego dopełniło tym samym klęskę Japończyków pod Midway, a utrata czterech lotniskowców oznaczała kres potęgi morskiej Japonii na Pacyfiku.

Czytając publikację amerykańskiego historyka z pewnością warto podkreślić dobrze opisane szczegóły bitwy, charakterystyki dowódców, ale także trafne oceny działań podjętych przez walczące strony. Craig Symonds słynący z dokładnych analiz, szczegółowości w opisywanych wydarzeniach a także ciekawostek związanych z opisywanym tematem, to dla czytelnika pewność, że dostaje do ręki publikację, którą warto przeczytać i z której dowiemy się wszystkiego na dany temat.

Craig Symonds - urodził się 31 grudnia 1946 roku w Long Beach w stanie Kalifornia (USA). To jeden z najwybitniejszych profesorów historii morskiej, który w latach 2017-2020 był głównym wykładowcą w Naval War College w Newport w Rhode Island. Craig Symonds pełnił także funkcję przewodniczącego Wydziału Historii. To wybitny znawca wojny secesyjnej, a także historii morskiej. Specjalizuje się on szczególnie w bitwach na morzu, a także historii militariów. Symonds w trakcie swojej kariery naukowej starał się poznać przyczyny powstania wielu konfliktów i prowadzenia działań taktycznych na morzach i oceanach. Craig Symonds jako wybitny historyk, a także znawca wojny secesyjnej został wyróżniony licznymi nagrodami i odznaczeniami. To laureat nagrody imienia Samuela Eliota Morrisona za wybitny wkład w rozwój literatury morskiej. 

Autor: Craig Symond;
Tytuł: „Bitwa o Midway”;
Wydawca: Wydawnictwo Znak Horyzont;
Miejsce i rok wydania: Kraków 2022 roku;
Liczba stron: 507;
Cena: 55,99 zł;
Książkę można zakupić w Wydawnictwie Znak Horyzont