Barkowski F. Robert - „Tajemnice początków Państwa Polskiego 966”

W tym roku obchodzimy jedną z najważniejszych rocznic – 1050 rocznicę Chrztu Polski. Świetnie się złożyło, że w rocznicę jednego z najważniejszych wydarzeń w dziejach Polski ukazała się na rynku wydawniczym publikacja Roberta Barkowskiego „Tajemnice początków Państwa Polskiego 966”. Autor w swojej pracy nie tylko nam ukazuje jak organizowało się polskie państwo z czasów Mieszka I, z uwzględnieniem jego przodków, ale przede wszystkim politykę wewnętrzną, stosunki z sąsiadami oraz co najważniejsze – zespolenie plemion zamieszkujących obszar Polski pod władzą Mieszka I. Książka polskiego mediewisty to dla historyków świetny materiał do analizy – od czasów Mieszka I, który organizował państwo, a kończąc na jego synu – Bolesławie Chrobrym – pierwszym królu Polski, który zakończył scalanie ziem polskim. Autor ponadto zajmuje się niektórymi tajemnicami związanymi z początkami naszego państwa, jak również analizuje i porównuje najczęściej pojawiające się domysły, interpretacje oraz opinie na temat tworzącej się Polski pod rządami księcia Mieszka I. Dzięki temu czytelnik może prześledzić, jakie istniały bądź wciąż istnieją, teorie odnoszące się do organizacji państwa Polan, chrystianizacji naszego kraju oraz jej założyciela – księcia Mieszka I.

Robert Barkowski podzielił swoją publikację na trzy rozdziały, w których skrupulatnie opisał okres przedpaństwowy Polski, jej początki, a więc tworzenie, organizację i scalanie ziem w ramach państwa polskiego oraz budowę księstwa. Autor próbuje odpowiedzieć na najważniejsze pytania, jakie mogą nurtować czytelnika – skąd się wzięli Słowianie na ziemiach polskich, jakie inne plemiona przechodziły przez nasze terytorium, skąd Polanie przybyli na teren Wielkopolski oraz jakie określenie odnosiło się do nazewnictwa Polski? Barkowski krok po kroku analizuje gdzie była kolebka Piastów, jakie były ich główne ośrodki, a także kto stał na ich czele. Dzięki temu czytelnik zostaje wprowadzony w najważniejsze kwestie dotyczące tworzącej się Polski. To niewątpliwie pozwala mu zrozumieć dalsze losy naszego kraju, które stawały się coraz bardziej skomplikowane, przede wszystkim ze względu na położenie geopolityczne i sąsiadów – Słowian Połabskich, Czechów i Rusinów i Niemców.

W rozdziale „Początki Polski” polski mediewista i badacz historii średniowiecznej Polski i Europy prezentuje już organizację polskiego państwa, rolę władcy, przodków Mieszka I – Siemowita, Lestka i Siemomysła, jak również tworzenie się centrum władzy, w tym: skarbowość, organizację sił zbrojnych, ich liczebność, jakość, wykorzystywanie na polu bitwy oraz budowę grodów, stanowiących ważne ogniwo obronny powstającego państwa.

Co ważne autor przybliża nam również otoczenie ziem polskich, a więc ówczesnych sąsiadów państwa Mieszka I. Wśród nich byli zarówno sojusznicy, jak również zatwardziali wrogowie. Opisując sąsiadów – Rusinów, Czechów, Słowian Połabskich, Niemców /Sasów/, Duńczyków, czytelnik poznaje sytuację międzynarodową Europy Środkowo – Wschodniej w IX wieku. Dzięki temu wiemy, z jakimi problemami zewnętrznymi musiał się borykać Mieszko I. W tym kontekście autor nawiązuje również do podbojów Polan – parcie na tereny Połabia, Śląska, Małopolski oraz na Wschód. Budując swoje państwo Mieszko I musiał lawirować między władcami sąsiednich krajów, zawierając sojusze, małżeństwa oraz biorąc udział w licznych wyprawach wojennych, z których niejednokrotnie wracał „z tarczą”. Barkowski kilkakrotnie zwraca uwagę na fakt, że Mieszko I jako organizator państwa polskiego był przywódcą nie tylko przewidującym, ale przede wszystkim potrafiącym wykorzystać daną chwilę i sytuację dla siebie.

Barkowski w swojej pracy zwraca czytelnikowi szczególną uwagę na spryt i umiejętności polityczne Mieszka I. Zawarcie przez niego sojuszu z Czechami, ślub z Dobrawą i wreszcie przyjęcie chrztu z rąk czeskich dostojników kościelnych było majstersztykiem w jego wykonaniu. Przyjmując chrzest od Czechów nie tylko był niezależny od kościoła niemieckiego, ale także wpływów niemieckich. Przyjęcie chrztu w 966 roku było przełomowym wydarzeniem w dziejach Polski. Korzyści z niego płynące miały wpływ na dalsze losy naszego kraju. Książe polski i jego państwo weszło w struktury narodów chrześcijańskich, a tym samym uniknęło losu Słowian Połabskich – pogańskich plemion siłą schrystianizowanych przez Niemców. Ponadto, jak pisze polski mediewista, z Mieszkiem I zaczęli liczyć się zarówno Czesi oraz przedstawiciele niemieckiej dynastii Ottonów. Cesarz prowadzący aktywną politykę w całej Europie potrzebował zwłaszcza na wschodzie Europy silnego sojusznika. Wybrał właśnie Mieszka I, który był dla niego przywódcą mogącym wesprzeć go w walce z plemionami połabskimi. Skorzystał z tego również sam Mieszko. Zwycięstwo pod Santokiem 20-22 września 967 roku pozwoliło mu zając Szczecin oraz zająć Pomorze Zachodnie.

Polski mediewista opisując pierwsze lata naszego państwa pokazuje jak zmienne były losy. Z jednej strony Polska byłą sojusznikiem Niemiec, by za chwilę dochodziło między tymi krajami do sporów i wojen. Przykładem jest tutaj atak margrabiego Hodona i bitwa pod Cedynią w 972 roku, w której Mieszko I odniósł spektakularne zwycięstwo. Do kolejnego starcia doszło w 979 roku, kiedy o utrzymanie władzy walczył następca na tronie cesarskim – Otton II. Koleje losy znów się zmieniły w 984 roku, kiedy Mieszko zawarł sojusz z cesarzową Teofano, znów pokazując swój zmysł polityczny. Barkowski skupia się także na walkach Polaków z Duńczykami w sojuszu ze Szwecją oraz Czechami o Śląsk i Małopolskę, które dla polskiego księcia okazały się nie tylko zwycięskie, ale przyniosły mu uznanie i prestiż w oczach innych europejskich władców.

Kończąc publikację polski mediewista zwraca uwagę, że budowa kraju została zakończona przez Mieszka I w 992 roku. A miało to związek z wystawieniem przez niego dokumentu „Diagome iudex”, w którym polski książę oddawał swoje państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej. W dokumencie tym wymienione są granice państwa polskiego. Jak wiemy następca Mieszka – Bolesław Chrobry wygnał swoją macochę i przybranych braci, obejmując rządu w kraju, w który, prowadził dalszą organizację, wzmacniając państwo poprzez założenie pierwszego biskupstwa w Polsce oraz dokonując koronacji na pierwszego króla Polski. Tym aspektem kończy swoją publikację autor książki, zastanawiając się jednocześnie, dlaczego Mieszko I nie otrzymał żadnego przydomku, na który z pewnością zasłużył.

Tajemnice początków Państwa Polskiego 966” to doskonała publikacja obrazująca początki państwa polskiego, jego organizację, budowę i najważniejsze wydarzenia w tym: ślub z Dobrawą, sojusz z Czechami, chrzest Polski, ale także stosunki z Niemcami, Danią oraz przekazanie władzy przez Mieszka I – Bolesławowi Chrobremu. Autor publikacji korzystając z licznych źródeł, opracowań oraz artykułów zebrał wszystkie najcenniejsze informacje w jedną całość. Korzystając z opracowań i odwołując się do takich znawców tematu jak: Gerard Labuda, Henryk Łowmiański czy Jerzy Strzelczyk publikacja zyskuje na wartości. Polecam ją każdemu historykowi, ale nie tylko. Każdy, kto chce poznać początki Polski powinien sięgnąć po pracę Roberta Barkowskiego. Naprawdę warto!

Autor: Robert F. Barkowski;
Tytuł: „Tajemnice początków Państwa Polskiego 966”;
Wydawca: Wydawnictwo Bellona;
Miejsce i rok wydania: Warszawa 2016;
Liczba stron: 285;
Cena: 19,90 zł;
Więcej na stronie Wydawnictwa Bellona oraz na stronie Autora

Wyjątkowo Polecam!!!